بیرونزدگی دیسک گردن میتواند باعث اختلال در فعالیتهای روزمره بیمار شود و بیتوجهی به درمان این عارضه، آسیبهای جدی به همراه دارد. در این مقاله از مجله پزشکی آبادیس به شایعترین علائم دیسک گردن، روشهای درمان و عوارض آن میپردازیم و جزئیات بیشتری درباره تشخیص و انتخاب روش درمانی مناسب ارائه خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
دیسک گردن چیست؟
بیرونزدگی دیسک گردن (فتق دیسک یا برآمدگی دیسک) عارضهای است که در ناحیه گردن و ستون فقرات رخ میدهد و میتواند باعث درد و ناراحتی در گردن و دستها شود. همچنین، این بیرونزدگی میتواند به اعصاب خروجی از ستون فقرات و نخاع فشار وارد کند که باعث بروز علائم مختلفی میشود.
ستون فقرات گردنی شامل ۷ مهره بالای ستون فقرات است. اغلب، بیرونزدگی یا فتق دیسک بین مهرههای C5-C6 و C6-C7 رخ میدهد. این مهرهها علاوه بر تحمل وزن سر و گردن، ارتباط مستقیمی با اعصاب بازوها، دستها و نواحی بالاتنه دارند، به همین دلیل بیرونزدگی دیسک گردن میتواند باعث درد و ضعف در این نواحی شود.
علائم دیسک گردن (فتق دیسک گردن)
علائم بیرونزدگی دیسک گردن بسته به محل فتق و میزان فشار وارده بر اعصاب، متفاوت است. برخی از شایعترین علائم شامل موارد زیر است:
- درد گردن: درد ناشی از بیرونزدگی دیسک گردن ممکن است در گردن آغاز شود و به بازوها و دستها گسترش یابد.
- بیحسی و ضعف عضلات: ضعف در عضلات بازوها و دستها و در برخی موارد پاها، یکی از علائم شایع فتق دیسک گردن است.
- گزگز و سوزش: احساس سوزنسوزن شدن یا گزگز در دستها و انگشتان بهویژه در ناحیههای گردن و بازو ممکن است رخ دهد.
- کاهش تعادل و اختلال حرکتی: در موارد شدیدتر، ممکن است فرد دچار مشکلات تعادلی یا حتی فلج در اندامها شود که به آن “میلوپاتی” میگویند.
- اسپاسم عضلانی: اسپاسم و گرفتگی عضلانی بهویژه در ناحیه گردن و شانهها از دیگر علائم ممکن است.
انواع دیسک گردن
بیرونزدگی دیسک گردن ممکن است در هر یک از مهرههای گردنی رخ دهد. انواع شایع آن عبارتند از:
- فتق دیسک :C4-C5 در این نوع بیرونزدگی، ممکن است درد در ناحیه شانه و ضعف در عضله دلتوئید تجربه شود.
- فتق دیسک :C5-C6 یکی از شایعترین انواع فتق، که منجر به ضعف در عضلات مچ دست و دوسر بازو و همچنین گزگز یا بیحسی در انگشت شست میشود.
- فتق دیسک :C6-C7 این نوع باعث ضعف در عضلات سهسر بازو و گزگز در انگشت اشاره و حلقه میشود.
- فتق دیسک C7-C8 و :T1 در این ناحیه، ضعف در عضلات دستها، کاهش قدرت گرفتن اجسام و سوزنسوزن شدن انگشت کوچک شایع است.
خطرات ناشی از عدم درمان دیسک گردن
اگر بیرونزدگی دیسک گردن درمان نشود، میتواند به مشکلات جدی منجر شود:
- فلج اندامها: فشار زیاد بر اعصاب میتواند باعث فلج در نواحی تحت کنترل آن عصب شود.
- مشکلات داخلی: تأثیر دیسک گردن محدود به اندامهای بیرونی نیست و میتواند عملکرد اندامهای داخلی نظیر مثانه و روده را تحت تأثیر قرار دهد.
- میلوپاتی: یکی از خطرناکترین عوارض دیسک گردن، آسیب به نخاع و بروز میلوپاتی است که میتواند مشکلات حرکتی و تعادلی ایجاد کند.
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع: در موارد شدید، فشار بر نخاع میتواند منجر به از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع شود.
روشهای تشخیص دیسک گردن
تشخیص دقیق دیسک گردن از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان بهترین روش درمانی را انتخاب کرد. پزشک متخصص ستون فقرات از روشهای زیر برای تشخیص استفاده میکند:
- معاینه فیزیکی: ارزیابی علائم بالینی و معاینه نقاط حساس.
- تصویربرداری با اشعه ایکس: کمک به بررسی ساختار استخوانی ستون فقرات و جابجایی مهرهها.
- تصویربرداری :MRI این روش برای تشخیص دقیق فتق دیسک و شدت آن استفاده میشود.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): در موارد خاص برای مشاهده جزئیات بیشتر ساختارهای داخلی.
روشهای درمان دیسک گردن
درمان بیرونزدگی دیسک گردن به شدت و محل فتق بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استراحت و تغییرات در سبک زندگی: استراحت کافی و اجتناب از فعالیتهای سنگین میتواند به کاهش التهاب کمک کند.
- دارودرمانی: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب استفاده میشود. در برخی موارد ممکن است داروهای مسکن قویتر تجویز شوند.
- فیزیوتراپی: تقویت عضلات گردن و بهبود انعطافپذیری با تمرینات فیزیوتراپی میتواند به کاهش فشار بر دیسک کمک کند. این کار باید تأیید پزشک و زیرنظر متخصص فیزیوتراپی انجام شود.
- تزریق اپیدورال: تزریق کورتیکواستروئیدها به فضای اطراف نخاع میتواند التهاب و درد را بهطور موقت کاهش دهد.
- کایروپراکتیک (درمان دستی): این روش برای تنظیم ستون فقرات و کاهش فشار بر عصبها بهکار میرود. البته این روش باید با دقت و توسط متخصص انجام شود.
- جراحی: در موارد شدید و زمانی که روشهای غیرجراحی مؤثر نباشند، جراحی برای برداشتن فشار از روی عصب و دیسک توصیه میشود. روشهای جراحی شامل دیسکتومی (برداشتن بخشی از دیسک) و فیوژن ستون فقرات (اتصال مهرهها) است.
علت فتق دیسک گردن
عوامل مختلفی میتوانند باعث بیرونزدگی دیسک گردن یا فتق دیسک شوند. موارد زیر برخی از علتهای ایجاد فتق دیسک را نشان میدهد:
- بلندکردن نادرست اجسام
- برخواستن و نشستن نادرست
- بلندکردن اجسام سنگین
- عوامل وراثتی و ژنتیک
- بالا رفتن سن
- مصرف دخانیات
- آسیبهای ورزشی
- تصادف و حوادث فیزیکی
پیشگیری از بیرونزدگی دیسک گردن
رعایت نکات زیر میتواند از بروز فتق دیسک گردن جلوگیری کند:
- وضعیت بدنی صحیح: نشستن و ایستادن با وضعیت بدنی مناسب میتواند از فشار زیاد به گردن جلوگیری کند.
- ورزش منظم: تمرینات تقویتی و کششی میتواند به بهبود انعطافپذیری و کاهش خطر آسیب به گردن کمک کند.
- اجتناب از بلندکردن اشیاء سنگین: بلندکردن نادرست اجسام سنگین میتواند فشار زیادی بر مهرههای گردنی وارد کند.
- اجتناب از مصرف دخانیات: دخانیات میتواند به کاهش جریان خون به دیسکهای بینمهرهای منجر شود که این امر خطر فتق دیسک را افزایش میدهد.
التهاب دیسک گردن و ضرورت مراجعه به پزشک
برخی از علائم بیرونزدگی دیسک گردن شامل بیحسی در بازو و شانه، احساس سوزن سوزن شدن، درد شدید در نواحی کمر و گردن، ضعف عضلات و در موارد شدیدتر از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع میشود.
در صورت ابتلا به دیسک گردن، حتماً علائم را جدی بگیرید و هرچه سریعتر به پزشک متخصص ستون فقرات مراجعه کنید. هرگونه سهلانگاری و بیتوجهی در مورد این عارضه میتواند عوارض خطرناک و جبرانناپذیری داشته باشد.
کلینیک ستون فقرات آبادیس با در اختیار داشتن پزشکان متخصص و تجهیزات پیشرفته، پاسخگوی نیازهای درمانی مراجعان عزیز است. آبادیس تنها تیم فوق تخصصی جراحی ستون فقرات ایران است که کاملترین دپارتمانهای درمانی مثل کلینیک جراحی مغز و اعصاب، جراحی ستون فقرات، فیزیوتراپی، کلینیک درد، آب درمانی، تناسب اندام، اعصاب و روان و ارتوپدی فنی را در اختیار دارد. همکاری این دپارتمانها با یکدیگر باعث میشود که روند بهبودی بیماران عزیز با سرعت و کیفیت بالاتری طی شود.
برای رزرو نوبت در کلینیک آبادیس میتوانید با شماره 74489-021 تماس بگیرید یا فرم درخواست زمان ویزیت اینترنتی را تکمیل کنید تا کارشناسان ما با شما تماس بگیرند.
کلام پایانی
در این مقاله از مجله پزشکی آبادیس به بررسی علائم دیسک گردن پرداختیم. همچنین، انواع دیسک گردن و خطرات بیتوجهی به درمان دیسک گردن را بیان کردیم.
دیسک گردن میتواند مشکلات جدی برای سلامت جسمی فرد ایجاد کند، اما با تشخیص بهموقع و درمان مناسب، میتوان از بروز عوارض شدید آن جلوگیری کرد. اگر دچار علائم مرتبط با دیسک گردن هستید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. رعایت توصیههای درمانی و تغییر در سبک زندگی میتواند به بهبود وضعیت شما کمک کند.