تومور نخاع چیست؟ آیا انواع آن را می‌دانید؟ تومورهای نخاع می‌توانند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات مثل نخاع، مهره‌ها و بافت اطراف نخاع تشکیل شوند. اکثر تومورهای نخاع ناشی از متاستاز سرطان هستند؛ سرطانی که از بخش دیگری در بدن گسترش‌یافته و به ستون فقرات رسیده است!
بیایید تا در این مقاله به بررسی کامل سرطان نخاع، انواع آن و تفاوت تومور خوش‌خیم و بدخیم بپردازیم.
تومور نخاع چیست و چند نوع دارد؟
«سرطان نخاع نوعی تومور است که در استخوان‌های ستون فقرات یا کانال نخاعی ایجاد می‌شود.»
تومور طناب نخاعی، معروف به تومور اینترادورال (intradural)، نوعی تومور محسوب می‌شود که شروع آن از پوشش طناب نخاعی (dura) یا نخاع است.
توموری اثرگذار در استخوان ستون فقرات هم، تومور مهره‌ای (vertebrae) نام دارد.
انواع تومور نخاع
انواع تومور در نخاع اغلب در 3 نوع مختلف دسته‌بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی براساس محل ایجاد تومور نسبت به غشای محافظ نخاع ایجاد شده است. در ادامه انواع تومور نخاع را مرور خواهیم کرد:
1. تومورهای اینترادورال (Intradural): این تومورها در سلول‌های خودِ نخاع مثل آستروسیتوم، گلیوم و اپاندیموم شکل می‌گیرند.
2. تومورهای اکسترامدولاری (Extramedullary): اگرچه این نوع از تومورها از داخل نخاع شروع نمی‌شوند، اما می‌توانند به نخاع و طناب نخاعی فشار وارد کنند. برخی از تومورهای اکسترادورال شامل موارد زیر می‌شوند:
• نوروفیبروم | Neurofibromas
• شوانوما | Schwannomas
• مننژیوم | Meningiomas
• تومورهای غلاف عصبی | Nerve Sheath Tumors
تومورهای سایر بخش‌های بدن ممکن است به شبکه پشتیبان اطراف نخاع، مهره‌ها و در موارد نادر به ستون فقرات (metastasize) گسترش یابند.
تومورهای ستون فقرات به‌طورمعمول، درد، گاهی فلج‌شدن و مشکلات عصبی را به همراه دارند. در واقع تومور نخاع ممکن است زندگی افراد را تهدید کند و باعث ناتوانی دائمی آن‌ها شود.
علائم تومور نخاع چیست؟
تومورهای طناب نخاعی نشانه‌ها و علائم مختلفی دارند؛ به‌خصوص زمانی که تومورها رشد می‌کنند، این علائم می‌توانند دچار تغییر شوند. تومورها می‌توانند در رگ‌های خونی، نخاع یا ریشه‌های عصبی و استخوان‌های ستون فقرات شما اثرگذار باشند.
برخی از نشانه‌ها و علائم سرطان نخاع شامل موارد زیر می‌شود:
• درد در محل تومور به دلیل رشد تومور
• حساسیت کمتر به سرما، گرما و درد
• کمردرد سرایت‌کننده به سایر بخش‌های بدن
• مشکل در عملکرد مثانه یا روده
• ضعف عضلانی یا از دست دادن حس به‌خصوص در بازوها یا پاها
• مشکل در راه رفتن (گاهی به زمین‌خوردن منجر می‌شود.)
کمردرد از علائم اولیه تومورهای نخاعی و مربوط به ستون فقرات است. این کمردرد گاهی اوقات شب‌ها بیشتر می‌شود. همچنین، درد تومور نخاع از پشت شما فراتر می‌رود و به بازوها یا پاها و باسن هم می‌رسد و با گذشت زمان ممکن است بدتر هم شود.
درواقع تومورهای ستون فقرات با توجه به نوع تومور با سرعت‌های مختلفی پیشرفت می‌کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
کمردرد، علت‌های بسیاری دارد و اغلب کمردردها به علت تومور نخاع نیستند، اما از آنجایی که درمان و تشخیص زودهنگام برای تومورهای ستون فقرات و نخاع مهم است، اگر کمردرد را همراه با علائم زیر دارید، به پزشک مراجعه کنید:
• پیشرونده و مداوم است.
• شب‌ها بدتر می‌شود.
• مربوط به فعالیت روزانه نیست.
• سابقه سرطان دارید.
• با سایر نشانه‌ها مانند سرگیجه و حالت تهوع و استفراغ همراه است.
• در عملکرد مثانه و روده تغییراتی مشاهده می‌کنید.
علت ابتلا به تومور نخاع چیست؟
در حال حاضر مشخص نیست که چرا اکثر تومورهای ستون فقرات یا تومورهای نخاع ایجاد می‌شوند؛ البته متخصصان گمان می‌کنند ژن‌های معیوب در این امر اثرگذار هستند.
اما در بیشتر موارد مشخص نیست که آیا این نقایص ژنتیکی در طول زمان ایجاد می‌شوند یا ارثی هستند!
ممکن است تومورهای ستون فقرات ناشی از عوامل محیطی باشند؛ مثل قرار گرفتن در معرض ترکیبات شیمیایی؛ با این حال، گاهی تومور نخاع با سندرم‌های ارثی شناخته‌شده مثل نوروفیبروماتوز (neurofibromatosis 2) و بیماری فون هیپل-لینداو (von Hippel-Lindau) ارتباط دارند.
عوارض و خطرات تومور نخاع
تومورهای نخاع می‌توانند اعصاب نخاع را تحت فشار قرار دهند و به از دست دادن احساس یا حرکت در زیر محل تومور منجر شوند. ممکن است تومورهای ستون فقرات در عملکرد مثانه و روده نیز اختلال ایجاد کنند. توجه داشته باشید که آسیب عصبی ناشی از تومور نخاع می‌تواند دائمی باشد.
با این وجود، در صورت درمان تهاجمی و تشخیص زودهنگام، ممکن است بتوانید به بازیابی عملکرد عصبی و جلوگیری از پیشروی بیماری کمک کنید. با توجه به محل ایجاد تومور نخاع و فشاری که این نوع تومور به نخاع می‌آورد، ممکن است زندگی فرد را تهدید کند.
تفاوت تومور خوش‌خیم و بدخیم
تومورهای خوش‌خیم، غیرسرطانی محسوب شده و در بخش‌های دیگر بدن منتشر نمی‌شوند؛ اما تومورهای بدخیم، سرطانی به شمار می‌روند و با سرایت به بافت‌های مجاور می‌توانند زندگی بیمار را تهدید کنند.
طول عمر بیماران تومور نخاعی
• حدود 70% افراد مبتلا به این سرطان بعد از درمان و جراحی، بیش از 5 سال عمر می‌کنند.
• سالانه 10000 آمریکایی به سرطان نخاع (تومورهای اولیه) مبتلا می‌شوند؛ اگرچه سرطان نخاع در هر سنی ممکن است ایجاد شود، این بیماری در افراد میانسال بیشتر است.
• مطالعات نشان می‌دهند میانگین عمر بیماران مبتلا به بیماری متاستاتیک نخاعی، حدود 10 ماه است.
روش تشخیص تومور نخاعی
اسکن MRI از مطمئن‌ترین روش‌ها برای تشخیص سرطان نخاع است؛ اگرچه به آزمایش‌های اضافی هم، برای تأیید نوع تومور نیاز دارید.
MRI می‌تواند در شناسایی فشردگی طناب نخاعی مفید باشد؛ چراکه این فشار، زمانی رخ می‌دهد که تومور به اعصاب درون ستون فقرات فشار وارد می‌کند.
پیشگیری تومور نخاع
از آنجایی که تومورهای طناب نخاعی اغلب نتیجه جهش‌های تصادفی ژنی هستند، نه قابل پیشگیری و نه قابل پیش‌بینی هستند!
سخن پایانی؛ آیا تومور نخاع کشنده است؟
سرطان نخاع می‌تواند کشنده باشد و باعث ناتوانی دائمی شود؛ بنابراین، چه تومور نخاع خوش‌خیم و چه بدخیم باشد، این عارضه را باید جدی گرفت!
تشخیص نوع و شدت سرطان نخاع، به اندازه و محل آن‌ها بستگی دارد. در این مقاله، به بررسی کامل تومور نخاع پرداختیم. در صورت مشاهده هرگونه علائم مرتبط با این بیماری باید هرچه زودتر به پزشک متخصص در این حوزه مراجعه کنید. برای ارتباط با کارشناسان کلینیک فوق تخصصی آبادیس و دریافت نوبت ویزیت اینجا کلیک کنید.