فیزیوتراپی چگونه انجام می شود؟ انواع و فواید فیزیوتراپی
فیزیوتراپی و توان‌بخشی یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال، اثربخش‌ترین روش‌های درمانی است و کمک زیادی به درمان اختلالات حرکتی بیمار می‌کند. در این مقاله توضیح می‌دهیم که فیزیوتراپی چیست و فیزیوتراپی چه تأثیری در درمان بیماری‌های ستون فقرات دارد.
فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی شاخه ویژه‌ای از علم پزشکی است که به کمک تکنیکهای فیزیکی خاص به افراد کمک می‌کند تا عملکرد حرکتی خود را بازیابی کرده و بهبود دهند. فیزیوتراپی می‌تواند به انواع بیماران در هر سن و شرایطی، برای درمان آسیب‌های مختلف کمک کند. موارد درمانی فیزیوتراپی شامل گروه‌بندی‌های زیر است:
- شرایط حرکتی ماهیچه اسکلتی: مثل گردن درد و کمر درد
- شرایط عصبی: مثل سکته مغزی، پارکینسون، ام اس و …
- شرایط ارتوپدی: مثل آرتریت (التهاب مفاصل)، قطع عضو و …
چه کسانی می‌توانند از درمان فیزیوتراپی استفاده کنند؟
به‌طورکلی کسانی که تحت درمان فیزیوتراپی قرار می‌گیرند، شامل سه گروه زیر هستند:
افرادی که دچار دردهای مزمن یا حاد هستند
بسیاری از بیمارانی که به فیزیوتراپ مراجعه می‌کنند، احساس درد در نواحی مختلف بدن دارند. منشأ این دردها معمولاً ناشی از سبک زندگی ناسالم، استفاده نادرست و طولانی‌مدت از کامپیوتر، ضربات فیزیکی، آسیب‌های ورزشی و یا دیگر شرایط پزشکی است.
افرادی که اختلالات عملکردی و حرکتی دارند
برخی بیماران دچار مشکلات حرکتی یا عملکردی هستند که ممکن است به علت سوانحی مانند تصادف، بیماری‌های عصبی مثل فلج مغزی یا نخاعی، یا دیگر عوامل ایجاد شده باشد. فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود یا بازگشت توانایی‌های حرکتی در این افراد کمک کند.
افرادی که همزمان از درد و اختلالات حرکتی رنج می‌برند
برخی بیماران هر دو مشکل درد و اختلال حرکتی را تجربه می‌کنند. در این موارد، فیزیوتراپیست با استفاده از روش‌های مختلف به کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی کمک می‌کند.
انواع فیزیوتراپی کدامند و فیزیوتراپی چطور انجام می‌شود؟
امروزه علم فیزیوتراپی به شاخه‌های تخصصی زیادی تقسیم می‌شود. در اغلب موارد، فیزیوتراپ براساس شرایط عمومی و درد بیمار، ترکیب خاصی از چند شاخۀ مختلف را تجویز می‌کند. در ادامه انواع فیزیوتراپی را معرفی خواهیم کرد و توضیح می‌دهیم که فیزیوتراپی چطور انجام می‌شود.
ورزش‌های اصلاحی فیزیوتراپی
در بیماران مبتلا به اسکولیوز یا کایفوز نیازی به جراحی نیست و برای جلوگیری از پیشرفت و حتی بهبود دفورمیتی، ورزش‌های اصلاحی در خانه آموزش داده می شود. حتی در بیمارانی که بریس (brace) تجویز می‌شود، انجام ورزش‌های اصلاحی نیز جزء اصلی درمان است.
ورزش درمانی (Exercise Therapy)
یکی از مهم‌ترین شاخه‌های فیزیوتراپی، ورزش درمانی است. این روش با هدف تقویت سیستم عضلانی و اسکلتی بیمار انجام می‌شود. ورزش درمانی به‌ویژه برای بیماران مبتلا به سکته مغزی مفید است، چرا که می‌تواند به بازگرداندن حرکت اندام‌های غیرفعال و بازیابی توانایی‌های از دست رفته کمک کند. همچنین، این روش می‌تواند درد را کاهش دهد، از انقباضات عضلانی جلوگیری کند و دامنه حرکتی مفاصل را پس از آسیب یا شکستگی بهبود بخشد.
گرما درمانی (Heat Therapy)
گرما درمانی یا ترموتراپی یکی از پرکاربردترین روش‌های درمانی در فیزیوتراپی است. در این روش، با استفاده از تکنیک‌هایی مانند آب گرم، بسته‌های حرارتی، اشعه مادون‌قرمز و حمام پارافین، به مناطق دردناک بدن بیمار گرما القا می‌شود؛ این گرما می‌تواند به‌صورت سطحی یا عمقی به بدن منتقل شود.
گرما درمانی به کاهش درد، افزایش جریان خون و تسریع در بهبود بافت‌ها کمک می‌کند. این روش با افزایش انعطاف‌پذیری بافت‌های کلاژنی و بهبود عملکرد عصبی، باعث بهبود حرکات و کاهش سفتی عضلات می‌شود. به این ترتیب، روند بهبودی تسریع شده و بیمار سریع‌تر به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
درمان دستی (Manual Therapy)
درمان دستی یا منوال تراپی مجموعه‌ای از تکنیکهای تخصصی است که فیزیوتراپیست‌ها برای بهبود عملکرد مفاصل و بافت‌های نرم بدن به کار می‌برند. برخلاف ماساژ درمانی که بیشتر بر روی بافت‌های سطحی تمرکز دارد، درمان دستی شامل تکنیکهای مختلفی برای کاهش درد، بهبود حرکت مفاصل و افزایش گردش خون در بافت‌های عمیق‌تر می‌شود
این روش به‌ویژه برای درمان دردهای ناشی از مشکلات عضلانی-اسکلتی، مانند سفتی مفاصل، کاهش دامنه حرکتی و گرفتگی عضلات مؤثر است و به تسریع روند بهبود و بازگشت به عملکرد طبیعی کمک می‌کند.
الکتروتراپی (Electrotherapy)
الکترو تراپی یا برق درمانی، روش ویژه‌ای است که با استفاده از جریان الکتریکی با ولتاژ پایین برنامه‌ریزی شده و باعث تحریک اعصاب در بافت‌ها می‌شود. این روش درمانی، اعصاب را آرام کرده، گردش خون را بالا برده و به بهبود بیماری کمک می‌کند.
نور درمانی (Light Therapy)
نور درمانی یا فتوتراپی با استفاده از لیزر و اشعه UV در مناطق آسیب‌دیده انجام می‌شود. از این روش درمانی برای بهبود بیماری زردی در نوزادان هم استفاده می‌شود. در فیزیوتراپی از نور درمانی با هدف افزایش دما در بافت‌های عمقی استفاده می‌گردد؛ همچنین این روش به تحریک عضلات و بازسازی آن‌ها کمک می‌کند.
آب درمانی (Hydrotherapy)
آب‌درمانی به مجموعه‌ای از تکنیکهای فیزیوتراپی گفته می‌شود که در محیط آبی انجام می‌گیرد. در این روش، بسته به شرایط بیمار و نوع مشکل، از آب گرم یا سرد برای کاهش درد، رفع گرفتگی عضلات و تحریک بازسازی بافت‌ها استفاده می‌شود.
آب‌درمانی شامل تکنیکهای تخصصی مانند استخرهای ویژه فیزیوتراپی، آبگرم گرداب و تمرینات حرکتی در آب است که تحت نظر فیزیوتراپیست انجام می‌شوند. این روش‌ها به دلیل کاهش فشار وزن بدن در آب و افزایش گردش خون، به بهبود دامنه حرکتی مفاصل و تقویت عضلات کمک می‌کنند. در مرکز آب‌درمانی آبادیس می‌توانید از به‌روزترین تکنیکهای درمانی بهره‌مند شوید.
سرما درمانی (Cryotherapy)
سرما درمانی یا کرایوتراپی یکی از روش‌های مؤثر و رایج در فیزیوتراپی است که برای کاهش التهاب، درد و اسپاسم‌های عضلانی استفاده می‌شود. در این روش، از تکنیک‌هایی مانند استفاده از بسته‌های یخ، اسپری‌های سرد و نیتروژن مایع برای کاهش دمای بافت‌های آسیب‌دیده استفاده می‌گردد.
سرما درمانی باعث کاهش متابولیسم سلولی در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود و این امر منجر به کاهش جریان خون و التهاب در آن ناحیه می‌گردد. این مکانیسم به کاهش درد و تسریع فرآیند بهبودی کمک می‌کند. سرما درمانی به‌ویژه برای درمان آسیب‌های حاد و کنترل درد پس از جراحی، بسیار مؤثر است.
فواید فیزیوتراپی چیست؟
فواید فیزیوتراپی براساس شرایط عمومی و حرکتی بیمار متفاوت است. در ادامه رایج‌ترین فواید آن را نام می‌بریم:
- افزایش تحرک و عملکرد بیمار
- کاهش درد
- کاهش نیاز به مصرف آرام‌بخش و مسکن
- رفع یا به عقب انداختن نیاز به عمل جراحی تا جای ممکن
- تأمین آرامش و آسایش حرکتی بیمار پس از جراحی
- کوتاه شدن زمان درمان پس از بروز آسیب و صدمه
- تسهیل زندگی روزمره در بیماران مبتلا به فلج ناشی از سکته مغزی، آسیب مغزی یا آسیب نخاعی
- کاهش آتروفی عضلانی (تحلیل رفتن عضلات)
- بهبود آسیب‌های ناشی از ورزش
- کاهش بیحسی، گزگز، درد و ضعف ناشی از اختلالات گردش خون و حرکت
فیزیوتراپی برای سالمندان چگونه است؟
با افزایش سن عملکرد عضلات، انعطاف‌پذیری، تعادل و قدرت جسمانی افراد کاهش پیدا می‌کند. تکنیکهای فیزیوتراپی برای سالمندان شامل ماساژ، درمان حرارتی، تمرینات اصلاحی، کمک به کاهش درد عضلانی و مفصلی، بهبود حرکتی، انعطاف‌پذیری و… می‌شود.
فیزیوتراپی در کودکان چگونه است؟
فعالیت‌های درمانی در فیزیوتراپی کودکان شامل انواع بازی‌های سرگرم‌کننده و ساده است که به بهبود عملکرد حرکتی کودک کمک می‌کند. فیزیوتراپی کودکان باعث کاهش درد، ترمیم صدمات، جلوگیری از معلولیت، پیشگیری از جراحی، مدیریت بیماری‌های مزمن و… می‌شود.
چه کودکانی باید به فیزیوتراپ مراجعه کنند؟
- کودکی که سر خود را فقط به یک طرف می‌چرخاند.
- کودکی که نمی‌تواند وزنش را روی پاها تحمل کند.
- کودکی که در نشستن، راه رفتن و خزیدن ناتوان است.
- کودکی که فقط روی انگشتان پا راه می‌رود.
طول درمان فیزیوتراپی چقدر است؟
اینکه بیمار به چند جلسه فیزیوتراپی نیاز دارد، به تشخیص متخصص فیزیوتراپی بستگی دارد. زمان هر جلسه به طور متوسط بین 30 تا 60 دقیقه بوده و تعداد جلسات فیزیوتراپی از 10 تا 30 جلسه متغیر است.
بهترین فاصله بین جلسات فیزیوتراپی چقدر است؟
بهترین فاصله بین جلسات فیزیوتراپی برای هر بیمار براساس شرایط او متفاوت است. فیزیوتراپ‌ها معمولاً مراجعه هر روزه، یک روز در میان، دو روز در میان و یک هفته در میان را تجویز می‌کنند.
بهترین متخصص فیزیوتراپی کیست؟
انتخاب پزشک حاذق، کمک بزرگی به درمان کرده و بخش اعظم مشکلات و ناراحتی‌های بیمار را پوشش می‌دهد. برای مراجعه به بهترین متخصص فیزیوتراپی در تهران می‌توانید به کلینیک فوق تخصصی آبادیس مراجعه کرده و از مشاوره و درمان دکتر رضا حبیبی، دکتر کیمیا اژیر و دکتر پیرایه محمدی استفاده کنید.
دکتر رضا حبیبی متخصص آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی، دکتر کیمیا اژیر فیزیوتراپیست مسلط به اصلاح انحرافات ستون فقرات با متد شروت و دکتر پیرایه محمدی فیزیوتراپیست مسلط به اختلالات کف لگن و تکنیکهای سوزن خشک و منوال تراپی، تجربه‌ای امن و آرام از به‌روزترین متدهای درمانی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
به‌روزترین درمان‌های فیزیوتراپی در کلینیک تخصصی آبادیس
برای گرفتن وقت فیزیوتراپی می‌توانید از طریق فرم اینترنتی نوبت‌دهی اقدام کرده یا با شماره 02174489 تماس بگیرید. کلینیک آبادیس با جدیدترین شیوه‌ها و تجهیزات درمانی توسط برجستهترین پزشکان کشور اداره می‌شود و تجربه‌ای امن و آرام از درمان را در اختیار شما قرار می‌دهد.