جراحی دیسک گردن زمانی انجام می‌شود که دیسک آسیب‌دیده باعث فشار بر روی ریشه‌های عصبی یا نخاع شده و علائم شدیدی مانند درد گردن و بازو، ضعف عضلانی و بی‌حسی ایجاد کند. تنها درصدی از بیماران مبتلا به مشکلات دیسک گردن نیاز به جراحی دارند. این درصد بسته به شدت بیماری و پاسخ به درمان‌های غیرجراحی مسیر درمانی متفاوتی را طی می‌کنند.
در این مقاله از مجله پزشکی آبادیس به بررسی جراحی دیسک گردن و انواع آن می‌پردازیم.
عمل دیسک گردن چیست؟
دیسک‌های بین مهره‌ای، ساختارهایی نرم و ژلاتینی هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و وظیفه ضربه‌گیری و توزیع نیروهای وارد بر ستون فقرات را انجام می‌دهند. دیسک‌های گردن مربوط به بخش بالای ستون فقرات و شامل مهره‌های گردنی می‌شوند. دیسک آسیب‌دیده ممکن است به ریشه‌های عصبی و نخاع فشار وارد کند که این موضوع می‌تواند باعث درد، بی‌حسی و ضعف در ناحیه گردن و اندام‌های فوقانی شود.
جراحی دیسک گردن برای کاهش فشار بر روی ریشه‌های عصبی یا نخاع و کاهش علائم ناشی از این فشار انجام می‌شود. دسترسی به دیسک‌ها معمولاً از طریق جلوی گردن (قدامی) یا پشت گردن (خلفی) انجام می‌شود.
انواع جراحی دیسک گردن
جراحی دیسک گردن معمولاً زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند انواع فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهاب و تزریقات استروئید نتوانند علائم را بهبود بخشند. روش‌های جراحی دیسک گردن بسته به نوع مشکل، شدت علائم و وضعیت بیمار متفاوت است. برخی از روش‌های رایج جراحی دیسک گردن عبارت‌اند از:
1. دیسککتومی قدامی گردن (ACDF)
این روش شامل برداشتن دیسک آسیب‌دیده از طریق یک برش در قسمت جلویی گردن است. سپس، فضای خالی با استفاده از گرافت استخوان یا پروتز پر می‌شود تا دو مهره به هم جوش بخورند.
2. دیسککتومی و فیوژن خلفی گردن
در این روش، دیسک از پشت گردن برداشته می‌شود. این روش کمتر معمول است و بیشتر برای بیمارانی که به دلایلی نمی‌توانند از طریق جلو عمل شوند، استفاده می‌شود.
3. جایگزینی دیسک مصنوعی (ADR)
در این روش، به جای برداشتن دیسک و انجام فیوژن، دیسک آسیب‌دیده با یک دیسک مصنوعی جایگزین می‌شود. این روش ممکن است حرکات طبیعی گردن را بهتر حفظ کند.
4. لامینکتومی و فورامینوتومی
این روش‌ها برای رفع فشار از روی عصب‌ها انجام می‌شوند. لامینکتومی شامل برداشتن بخشی از لامینا (یک قسمت استخوانی پشت مهره‌ها) است تا فشار از روی نخاع برداشته شود. فورامینوتومی نیز به معنای باز کردن فضای بین مهره‌ها برای رفع فشار از روی ریشه‌های عصبی است.
5. جراحی دیسک گردن با لیزر
جراحی لیزری دیسک گردن (PLDD) روشی کم‌تهاجمی است که در آن جراح با کمک لیزر، فشار روی اعصاب و نخاع را کاهش می‌دهد. این روش جراحی مناسب افرادی است که می‌خواهند با حداقل عوارض، دیسک گردن خود را درمان کنند.
عمل دیسک گردن چند ساعت طول می‌کشد؟
جراحی دیسک گردن اغلب بین 1 تا 3 ساعت طول می‌کشد. مراحل انجام عمل دیسک گردن شامل موارد زیر می‌شود:
- ابتدا فرد دارای عارضه دیسک گردن بیهوش می‌شود. ناحیه گردن را تمیز می‌کنند. اگر به پیوند استخوان نیاز باشد، برای برداشتن استخوان باید ناحیه لگن هم آماده شود.
- برشی در بخش چپ یا راست گردن صورت می‌گیرد. جراح ابتدا ماهیچه جلوی ستون فقرات را کنار می‌زند تا به دیسک‌ها و مهره‌ها دسترسی داشته باشد.
- جراح برای تشخیص دیسک آسیب‌دیده از سوزن و اشعه ایکس استفاده می‌کند و با کمک ابزارهای مخصوص، مهره‌های بالا و پایین از هم جدا می‌شوند.
- جراح دیواره بیرونی دیسک را برمی‌دارد، سپس، باقی دیسک را خارج می‌کند. درنهایت، دیسک فشارآورنده به اعصاب نخاع، بیرون آورده می‌شود.
- سوراخی که عصب نخاعی از آن عبور می‌کند با استفاده از مته بزرگ‌تر می‌شود. این روش با عنوان «فورامینوتومی» معروف است. این کار باعث می‌شود کانال نخاعی فضای بیشتری داشته باشد.
- جراح با کمک پیوند استخوان، فضای باز دیسک را در بخش پایین و بالا پر می‌کند. یک صفحه فلزی هم برای همجوشی استخوان‌ها در مهره‌ها پیچ می‌شود.
- در پایان جراحی دیسک گردن، برش ایجادشده بخیه می‌خورد.
البته امروزه با وجود کیج گردنی (cervical cage) از این روش جراحی دیسک گردن، کمتر استفاده می‌شود.
جراحی دیسک گردن در چه مواردی انجام می‌شود؟
مشاوره با متخصص ستون فقرات یا متخصص مغز و اعصاب می‌تواند مشخص کند که آیا به جراحی دیسک گردن نیاز دارید یا خیر.
در پاسخ به این پرسش که چه زمانی دیسک گردن نیاز به عمل دارد، باید اضافه کنیم، موارد زیر هم نشان می‌دهد فرد بیمار احتمالاً به جراحی دیسک گردن نیاز دارد:
- آزمایش‌هایی مانند سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی نشان دهند دژنراتیو یا فتق دیسک دارید.
- درد بازو از درد گردن شدیدتر است.
- در بازو یا دست خود احساس درد شدید دارید.
- علائم دیسک گردن با دارو یا فیزیوتراپی بهبود پیدا نمی‌کند.
اگر علائم بالا را داشتید و درد شما کمتر نشد، برای بررسی و درمان باید به متخصص ستون فقرات یا مغز و اعصاب مراجعه کنید.
دلیل درد دست بعد از عمل دیسک گردن چیست؟
بی‌حسی دست بعد از عمل دیسک گردن، یکی از عوارض جراحی است. درکل، بی‌حسی دست بعد از عمل دیسک گردن ممکن است 1 تا 3 ماه پس از جراحی، خودبه‌خود برطرف شود و جای نگرانی نیست.
مراقبت‌های بعد از عمل دیسک گردن
پس از جراحی دیسک گردن، رعایت توصیه‌های پزشک بسیار مهم است. برخی از این توصیه‌ها شامل موارد زیر هستند:
- پرهیز از چرخش و خم کردن گردن
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
- پرهیز از مصرف الکل و سیگار
- پرهیز از رانندگی تا زمانی که پزشک اجازه دهد
- مراقبت از زخم‌ها و جلوگیری از خیس شدن آن‌ها
عوارض عمل‌نکردن به‌موقع دیسک گردن
اگر به‌موقع برای عمل دیسک گردن اقدامی صورت نگیرد، بیمار دچار عوارض شدید در ناحیه نخاع گردن و فلجی در دست‌ها و چهار اندام می‌شود؛ بنابراین، اگر تیم مجرب و پزشک متخصص ستون فقرات تشخیص دهد که بیمار باید دیسک گردن خود را جراحی کند، جراحی به‌موقع بسیار مهم است و از ایجاد عوارض عارضه جلوگیری می‌کند.
آیا عمل دیسک گردن خطرناک است؟
از عوارض احتمالی جراحی ستون فقرات گردنی که کمتر از 5 درصد احتمال دارد ایجاد شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خشونت یا گرفتگی صدا که معمولاً بعد از چند هفته کاملاً برطرف می‌شود.
- عفونت ناحیه زخم که با مصرف دقیق آنتی‌بیوتیک‌ها و رعایت بهداشت صحیح توسط بیمار، احتمال آن بسیار نادر است.
- آسیب نخاعی که این مورد معمولاً در بیمارانی ایجاد می‌شود که قبل از عمل جراحی، نخاع آن‌ها دچار آسیب شده است و بعد از عمل جراحی که نخاع آزادسازی می‌شود، این آسیب نخاعی باقی می‌ماند.
قاعدتاً در مواردی که جراحی دیسک گردن را پزشکان متخصص با تجهیزات پیشرفته انجام می‌دهند، ریسک این عمل و درصد عوارض هم بسیار کمتر خواهد بود. فراموش نکنید وقتی پزشک متخصص تشخیص داد که ستون فقرات گردن شما به جراحی نیاز دارد، جراحی‌نکردن نسبت به انجام این عمل، عوارض بیشتری دارد.
بیشتر بخوانید:
- اسکولیوز ستون فقرات چیست؟
- عمل جراحی اسکولیوز چه عوارضی دارد؟
- با علائم تنگی کانال نخاع آشنا شوید!
آیا دیسک گردن خوب می‌شود؟
معمولاً درد دیسک گردن می‌آید و می‌رود یا در طول برخی از فعالیت‌های روزمره دچار درد در ناحیه گردن می‌شوید. علائم اغلب در طول 2 تا 3 ماه به‌طور کامل از بین می‌روند و با مراجعه به‌موقع به پزشک متخصص، دیسک گردن خوب می‌شود.
پزشکان متخصص کلینیک فوق تخصصی ستون فقرات آبادیس برای درمان دیسک گردن در کنارتان هستند. همین حالا می‌توانید با شماره 02174489 تماس بگیرید یا با ثبت اطلاعات خود در فرم اینترنتی نوبت‌دهی، تحت نظر برجسته‌ترین پزشکان کشور درمان شوید.
کلام پایانی؛ چه زمانی دیسک گردن نیاز به عمل دارد؟
جراحی دیسک گردن معمولاً زمانی توصیه می‌شود که سایر روش‌های درمانی موفق نبوده و علائم بهبود نیافته باشند. این جراحی می‌تواند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند. با این حال، مراجعه به کلینیک ستون فقرات و مشاوره با یک متخصص برای بررسی دقیق شرایط و انتخاب بهترین روش درمان ضروری است.
در این مقاله به بررسی انواع شیوه‌های جراحی دیسک گردن پرداختیم و تلاش کردیم جدیدترین روش‌های تأییدشده جراحی دیسک گردن را لیست کنیم.